Οι Λευκονοικιάτες ζητούσαν από το 1926 την ανακήρυξη του χωριού σε Δήμο, αλλά δεν εισακούονταν από την τότε κυβέρνηση.
Ο βουλευτής Κυριάκος Ρωσσίδης κατέθεσε νόμο στο Νομοθετικό Συμβούλιο για μετατροπή της κοινότητας Λευκονοίκου σε Δήμο και εγκρίθηκε, αλλά η αποικιοκρατική κυβέρνηση το απέρριψε, με την δικαιολογία ότι αντιδρούν οι αρχές δηλ, ο μουχτάρης και οι αζάδες. Η πραγματικότητα όμως ήταν ότι εφοβούνταν τις εκλογές αναμέτρησης.
Η Αγγλία, μετά την εξέγερση του 1931 (ΟΚΤΩΒΡΙΑΝΑ), επέβαλε στο λαό απάνθρωπα και ανελεύθερα μέτρα, μεταξύ άλλων και την απαγόρευση της εκλογής Δημοτικών αρχόντων.
Τον Απρίλιο του 1939 με απόφαση του τότε άγγλου κυβερνήτη Parlmer το Λευκόνοικο ανακηρύχθηκε ο 15ος Δήμος της Κύπρου. Με τους αντιδημοκρατικούς νόμους που ίσχυαν δεν επέτρεψαν να γίνουν εκλογές και διορίστηκαν από τον κυβερνήτη ως Δήμαρχος ο γιατρός Χρίστος Μιχαλόπουλος, Αντιδήμαρχος ο Γιώργος Λαζαρίδης, και Μέλη: Λουκάς Γρηγορίου, Κωσταντής Ττόλλου, Μάρκος Σπανός, Χουσείν Νιαζή Μεχμέτ.
Το πρώτο Δημοτικό Συμβούλιο είχε να αντιμετωπίσει τεράστια προβλήματα. Αρκετά αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία, όπως η ίδρυση αγροτικού νοσοκομείου για τις ανάγκες του Λευκονοίκου και των γύρω χωριών, ο οδικός φωτισμός με λάμπες πετρελαίου, η καθαριότητα, με την προσπάθεια απομάκρυνσης των κοπριών από τις αυλές των σπιτιών, η κατασκευή ψωμιού που προσφερόταν δωρεάν σε άπορους ή πουλιόταν προς 60 ππαράδες η οκκά.
Το πρώτο Δημοτικό Συμβούλιο έμεινε μέχρι το 1943.
Με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ύστερα από την ηρωική αντίσταση των Ελλήνων εναντίον του φασισμού και την συμμετοχή των Κυπρίων στο Αγγλικό στρατό, οι Άγγλοι υποχρεώθηκαν εκ των πραγμάτων να αλλάξουν προσωπείο. Έτσι, ο άγγλος Κυβερνήτης της Κύπρου παραχώρησε κάποιες ελευθερίες στον κυπριακό λαό για να αποδείξει έμπρακτη εφαρμογή των αρχών για τις οποίες εγίνετο ο πόλεμος κατά του άξονα. Κατάργησε τους ανελεύθερους νόμους, δρομολόγησε τις εκλογές Δημάρχου και Δημοτικού Συμβουλίου των πόλεων και κωμοπόλεων, την επιστροφή των εξόριστων του 1931 και την πλήρωση των χηρευόντων Μητροπολιτικών θρόνων της εκκλησίας της Κύπρου.
Την άνοιξη του 1943 ορίστηκε η εκλογή Δημάρχου και Δημοτικού Συμβουλίου στο Λευκόνοικο. Κατήλθαν στις εκλογές 2 συνδυασμοί. Ένας της αριστεράς και ένας της δεξιάς με τη υποστήριξη της Αγροτικής Τοπικής Ένωσης (ΠΕΚ). Ήσαν δυο παρατάξεις ιδεολογικά αντίθετες, για πρώτη φορά στην ιστορία του χωριού, γι’ αυτό δημιουργήθηκε αρκετή ένταση και φανατισμός. Ο τρόπος ψηφοφορίας δεν ήταν αυτός που ξέρουμε σήμερα.
Σύμφωνα με το τότε σύστημα εκλογής έπρεπε κάθε υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος να έχει την δική του κάλπη. Για το λόγο αυτό η διοίκηση έφερε στο Λευκόνοικο 12 κάλπες. Κάθε κάλπη ήταν χωρισμένη με ξύλινο διάφραγμα εσωτερικό και βαμμένη μισή άσπρη και μισή μαύρη. Στήνονταν στο σχολείο, και ο ψηφοφόρος περνούσε από την σειρά των καλπών, έπαιρνε ένα χαρτονάκι (ψήφο) και το έριχνε, μέσω μιας “πουμπούρας” στην οποία έβαζε το χέρι του, στην άσπρη πλευρά (ναι) ή στη μαύρη (όχι). Ο υποψήφιος προσπαθούσε να επηρεάσει ψυχολογικά τον ψηφοφόρο ή τουλάχιστον να καταλάβει τι ψήφισε. Οι 6 υποψήφιοι που θα εξασφάλιζαν τα περισσότερα λευκά εκλέγονταν και εξέλεγαν μεταξύ τους τον δήμαρχο σε ειδική συνεδρία. Οι γυναίκες τότε δεν είχαν δικαίωμα ψήφου.
Οι ψηφοφόροι κατά τις εκλογές της 21ης Μαρτίου 1943 ήταν 462 και ψήφισαν 438.
Κέρδισε ο συνδυασμός της Δεξιάς, δηλαδή της Αγροτικής Τοπικής Ένωσης ΠΕΚ
ΠΕΚ – ΔΕΞΙΑ
- Λουκάς Γρηγορίου, Δήμαρχος (270)
- Γιάννης Καμιντζής, Αντιδήμαρχος (165)
- Τουμάζος Μαρίνος (255)
- Μιχαήλ Τσαγγάρης (253)
- Παναγής Αυξέντης (249)
- Χαράλαμπος Χριστοφή (229)
ΑΡΙΣΤΕΡΑ
- Θεόδουλος Σαββίδης (απερύρθη)
- Βασίλης Θεοδώρου (205)
- Λουκάς Παπαπέτρου (202)
- Αντώνης Παπαδημητρίου (201)
- Παναγιώτης Α. Χαραλάμπους (190)
- Αχιλλέας Τζιαλλής (179)
Το νέο Δημοτικό Συμβούλιο ανέλαβε καθήκοντα την 1ην Απριλίου 1943 με £432 μετρητά στο ταμείο του. Τα κυριότερα έργα που έκαμε ήταν η επέκταση των δρόμων μέσα στο χωρίο άλλα και των αγροτικών δρόμων, η επέκταση της υδατοπρομήθειας σε κεντρικά μέρη του χωριού (τις γνωστές φουντάνες), επέκταση του οδικού φωτισμού και επιβολή αυστηρότερων κανονισμών για την καθαριότητα.
Επειδή ήταν η περίοδος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και υπήρχε έλλειψη αγαθών, ιδρύσαν στην Δημοτική αγορά πρατήριο διανομής ειδών πρώτης ανάγκης που διανέμονταν με δελτίο, όπως πετρέλαιο, λάδι, ζάχαρη, ρύζι, κ.α.
Το 1946 προκηρύχθηκαν δημοτικές εκλογές. Στο μεταξύ τέλειωσε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ενώ άρχιζε ο εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα. Η Ευρώπη ήταν μοιρασμένη σε Δυτική και Ανατολική. Τα κομματικά πάθη και ο φανατισμός ήταν στα ύψη.
Η Αριστερά (ΑΚΕΛ) ήταν πολύ οργανωμένη ενώ η Δεξιά με την αστική και αγροτική τάξη ήταν τελείως ανοργάνωτη. Η εκκλησία ήταν ακέφαλη, με ένα μόνο Μητροπολίτη, τον Πάφου Λεόντιο. Ο Λεόντιος ασκούσε καθήκοντα Τοποτηρητή του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου και έκαμε την περιβόητη δήλωση πως ήταν “χριστιανός κουμμουνιστής”
Μέσα σε αυτό το κλίμα έγιναν οι δημοτικές εκλογές στις 19 Μαΐου του 1946. Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι 659, ψήφισαν 633. Οι δυο συνδυασμοί ισοψήφησαν και εξέλεξαν από 3 δημοτικούς συμβούλους. Με κλήρωση αναδεικνύεται δήμαρχος ο Αναστάσης Χαραλάμπους της Αριστεράς, για πρώτη και τελευταία φορά στις εκλογές αναμέτρησης του Δήμου Λευκονοίκου που ακολούθησαν.
Εξελέγησαν:
ΑΡΙΣΤΕΡΑ
- Αναστάσης Χαραλάμπους (330)
- Μωϋσής Πρωτοπαπά (331)
- Βασίλης Θεοδώρου (330)
ΠΕΚ – ΔΕΞΙΑ
- Μιχαήλ Χ”Γεωργίου (330)
- Ζαχαρίας Κ. Χ”Χαραλάμπους (328)
- Σταυρής Δ. Λαμπρή (328)
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ
- Χουσείν Νιαζή Μεχμέτ
Το νέο Δημοτικό Συμβούλιο συνέχισε με επιτυχία το έργο του με διάφορα έργα. Στο μεταξύ η Δεξιά, μετά την πανωλεθρία του 1946 που έχασε σχεδόν όλους τους Δήμους, αναδιοργανώθηκε από τον Θεμιστοκλή Δέρβη που ίδρυσε το Κυπριακό Εθνικό κόμμα ΚΕΚ. Η ΠΕΚ μπήκε σε στερεές βάσεις και αποτελούσε το δόρυ της αγροτικής τάξης ενάντια στην εξάπλωση της Αριστερής ιδεολογίας. Ιδρύθηκαν επίσης οι νέες εργατικές συντεχνίες από την ΣΕΚ σαν αντίβαρο των Παλαιών συντεχνιών ΠΕΟ. Μέσα σε αυτό το κλίμα διεξήχθηκαν στο Λευκόνοικο οι δημοτικές εκλογές το 1949 που πήραν έντονο ιδεολογικό χαρακτήρα. Ήταν φοβερή η αναμέτρηση μεταξύ των εθνικοφρόνων και των αριστερών δυνάμεων.
Στις 15 Μαΐου 1949 με εγγεγραμμένους 637 ψηφοφόρους, ψήφισαν 539 και κέρδισε η Δεξιά.
Συνδυασμός Εθνικοαγροτικός (ΔΕΞΙΑ)
- Λουκάς Γρηγορίου, Δήμαρχος (338)
- Γιώργος Σπανός, Αντιδήμαρχος (342)
- Μιχαήλ Σπύρου (255)
- Μιχαήλ Παπακυριάκου (332)
- Γεώργιος Λαζαρίδης (331)
- Νικόλας Χριστοφή (329)
Συνδυασμός ΑΚΕΛ
- Μωϋσής Πρωτοπατά (273)
- Λουκάς Παπαπέτρου (271)
- Διονύσης Καζαμίας (265)
- Νικόλας Αθανάσης (276)
- Βασίλης Χρυσοχός (271)
- Χρίστος Καλλίνικος (269)
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ
- Χουσείν Νιαζή Μεχμέτ
Στις 10 Μαΐου 1953 έγιναν και πάλι εκλογές με εγγεγραμμένους ψηφοφόρους 621. Ψήφισαν 507.
Εκλέγεται και πάλι ο συνδυασμός των εθνικοφρόνων με αυξημένα μάλιστα ποσοστά και το συνδυασμό της αριστεράς να μειώνεται συνεχώς.
ΕΘΝΙΚΟΦΡΟΝΕΣ
- Λουκάς Γρηγορίου, Δήμαρχος (364)
- Μιχαήλ Σπύρου, Αντιδήμαρχος (365)
- Μάρκος Σπανός (353)
- Σταυρής Δ. Σιήκας (347)
- Χρίστος Μ. Σούγλης (346)
- Μιχάλης Γ. Καμιντζής (346)
ΑΚΕΛ
- Σωτήρης Χ”Κακού (185)
- Νικόλας Αθανάση (200)
- Λουκάς Παπαπέτρου (201)
- Αχιλλέας Τζιαλλής (160)
- Σοφοκλής Σοφοκλέους (171)
- Πειρής Πιστόλας (173)
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ
- Χουσείν Νιαζή Μεχμέτ
Κατά την περίοδο του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ δεν έγιναν εκλογές. Ο βρακοφόρος Δήμαρχος του Λευκονοίκου Λουκάς Γρηγορίου συνελήφθη από τους Άγγλους και κρατήθηκε στα κρατητήρια Πύλας και Κοκκινοτριμηθιάς ως πολιτικός κρατούμενος μέχρι το τέλος του αγώνα. Συνελήφθησαν επίσης ο Δημοτικός Σύμβουλος Μάρκος Σπανός (αργότερα Δήμαρχος), ο Σολομής Σούγλης, (αργότερα κοινοτάρχης Λευκονοίκου, μέχρι σήμερα). Ο Λουκάς Γρηγορίου αμέσως μετά την απελευθέρωση του απεβίωσε, λόγω των κακουχιών που πέρασε ως κρατούμενος.
Μετά το θάνατο του Δημάρχου διορίζονται το 1960 από την Κυπριακή Δημοκρατία ως δήμαρχος ο Μάρκος Σπανός, Αντιδήμαρχος ο Ανδρέας Γρηγορίου, και Δημοτικοί Σύμβουλοι οι: Κυριάκος Χ”Χαραλάμπους, Λαμπρής Δ. Σιήκας και Αντώνης Παπακυριάκου. Γραμματέας του Δήμου από το 1939 μέχρι το 1988 ήταν ο Μιχάλης Παπαδημητρίου με πολύ μεγάλη προσφορά κατά τη διάρκεια 50 σχεδόν χρόνων υπηρεσίας του. Από το 1984 μέχρι σήμερα Δημοτικός Γραμματέας είναι ο Λούης Αθανασίου. Ο Μάρκος Σπανός ήταν Δήμαρχος Λευκονοίκου από το 1960 μέχρι το 1974 με πλούσια δράση και προσφορά, και συνέχισε να είναι Δήμαρχος και μετά στην προσφυγιά μέχρι το 1985.
Αξίζει να σημειωθεί ότι όλοι οι εκλελεγμένοι δήμαρχοι ασκούσαν το αξίωμα του Δήμαρχου χωρίς να πληρώνονται. Οι αναφερθείσες προσωπικότητες πρόσφεραν μεγάλες υπηρεσίες στο Λευκόνοικο και αρκετές από αυτές ή αναπαύονται στην κατεχόμενη γη μας ή πέθαναν στην προσφυγιά με τον πόνο της επιστροφής. Ας είναι αιωνία τους η μνήμη.
Το 1985 διορίστηκαν από την Κυβέρνηση μέχρι το 1990, με τη σύμφωνη γνώμη των κομμάτων, οι:
- Μάρκος Σπανός
- Νίκος Σούγλης
- Κυριάκος Γιαννή
- Γεώργιος Παπαδόπουλος
- Κυριάκος Χ”Χαραλάμπους
Οι πιο πάνω εκτελούσαν εκ περιτροπής χρέη Δημάρχου ανά εξάμηνον.
Το 1990 έγινε εισήγηση από τα κόμματα για υποψηφίους και κατόπιν συμφωνίας ανακηρύσσονται χωρίς ανθυποψηφίους οι:
- Λυκούργος Κάππας, Δήμαρχος, Συνταξιούχος Εκπαιδευτικός
- Νίκος Σούγλης, Αντιδήμαρχος, Έμπορος
Δημοτικοί Σύμβουλοι:
- Ντίνος Γρηγορίου, Μηχανικός Αεροπλάνων
- Χρίστος Μπάκκας, Ιδιωτικός Υπάλληλος
- Γιώργος Χήρας, Ράφτης
- Μιχαήλ Κλόκκος, Συνταξιούχος
- Αφρούλα Σφικτού, Εκπαιδευτικός
Όταν η κ. Σφικτού πέθανε το 1992 αντικαταστάθηκε από τον Τάκη Χέπη. Κατά την διάρκεια της θητείας των πιο πάνω έγινε διδυμοποίηση του Δήμου Λευκονοίκου με το Δήμο Μήθυμνας Λέσβου.
Το 1995 εκλέγονται πάλι χωρίς ανθυποψήφιους:
- Λυκούργος Κάππας, Δήμαρχος
- Ντίνος Γρηγορίου, Αντιδήμαρχος
Δημοτικοί Σύμβουλοι:
- Γιώργος Χήρας, Ράφτης
- Μιχαήλ Κλόκκος, Συνταξιούχος
- Παναγιώτης Κόκκινος, Ηλεκτρολόγος
- Χρίστος Μπάκκας, Υπάλληλος
- Τάκης Χέπης, Συνταξιούχος
Το 1998 με την επανεκλογή του Γλαύκου Κληρίδη στην προεδρία της Δημοκρατίας ο Δήμαρχος Λευκονοίκου Λυκούργος Κάππας διορίζεται Υπουργός Παιδείας και προκηρύσσονται εκλογές για ανάδειξη νέου δημάρχου.
Οι υποψήφιοι ήταν τρεις:
- Μιχαήλ Πήλικος, Νομικός
- Πάρης Ζιγκής, Συνταξιούχος δάσκαλος
- Πέτρος Χήρας, Επιχειρηματίας
Οι εκλογές έγιναν σε κλίμα ήπιο, χωρίς φανατισμό και ένταση. Είναι η πρώτη φορά, μετά από 55 χρόνια που γίνονται εκλογές. Εξελέγη με μεγάλη πλειοψηφία ο Μιχάλης Πήλικος ο οποίος συνεχίζει επάξια την Δημαρχία του κατεχόμενου Δήμου Λευκονοίκου.
Ο νέος Δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισαν να γιορτάσουν τα 60 χρόνια του Δήμου με διάφορες εκδηλώσεις μνήμης και τιμής σε αυτούς που πρόσφεραν για να μεγαλουργήσει το Λευκόνοικο πριν την κατοχή και μετά, στην προσφυγιά. Εξασφάλισαν χαλήτικη γή οικόπεδο στο Πλατύ ?Αγλαντζιάς, όπου με οικονομική βοήθεια της κυβέρνησης, του μεγάλου ευεργέτη Χριστοφή Οικονομίδη και άλλων χορηγών ανεγέρθη το οίκημα του Δήμου με γραφεία και αίθουσα εκδηλώσεων. Στο οίκημα στεγάζεται και το προσφυγικό σωματείο «ΤΟ ΛΕΥΚΟΝΟΙΚΟ» καθώς και η σχολική Εφορεία Λευκονοίκου.
Κατά τη ίδια περίοδο παρεχωρήθη από την κυβέρνηση Τουρκοκυπριακή γη στη Λάρνακα προς το σωματείο μας, όπου ανεγέρθηκε το οίκημα του σωματείου, με γραφεία και μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων. Το οίκημα ανεγέρθηκε με εθελοντική εργασία και με την οικονομική στήριξη όλων των Λευκονοιτζιατών και άλλων χορηγών.
Επίσης έγινε κατορθωτή μετά από πολλά χρόνια αδράνειας η επαναλειτουργία της ΣΠΕ Λ/κου με πρόεδρο το Μ.Πήλικο και γραμματέα το Λούη Αθανασίου.
Το Δεκέμβριο του 2001 εκλέγεται με τη σύμφωνη γνώμη όλων των κομμάτων το νέο Δημοτικό Συμβούλιο:
- Μιχάλης Πήλικος , Δήμαρχος
- Ντίνος Γρηγορίου.Αντιδήμαρχος
- Νίκος Σούγλης, Δημοτικός Σύμβουλος
- Χριστάκης Χριστοφόρου, Δημοτικός Σύμβουλος
- Ανδρέας Ιωαννίδης, Δημοτικός Σύμβουλος
- Σωτηρούλλα Ζαννέτου, Δημοτικός Σύμβουλος
- Τάκης Χέπης, Δημοτικός Σύμβουλος
- Χρίστος Μπάκκας, Δημοτικός Σύμβουλος
- Λούης Αθανασίου, Δημοτικός Γραμματέας
Μετά το θάνατο του Τάκη Χέπη διορίζεται ως Δημοτικός Σύμβουλος ο Καλλίνικος Χοίρας.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του νέου Δημοτικού Συμβουλίου έγιναν τα εγκαίνια του οικήματος του Δήμου από τον αείμνηστο πρόεδρο της κυπριακής Δημοκρατίας Τάσσο Παπαδόπουλο. Ο Δήμος ανέγειρε στον περίβολο του οικήματος του Δήμου μνημείο πεσόντων και αγνοουμένων Λευκονοιτζιατών.
Ιδρύθηκε ποδοσφαιρική ομάδα FUTSAL στη Λευκωσία, με έφορο τον Πιερή Γυψιώτη και προπονητή τον Λούκα Επιφανείου (γρηγορίου). Η ομάδα εντάχθηκε και αγωνίζεται στη Γ ‘ κατηγορία της ΚΟΠ.
Ιδρύθηκε επίσης το Συμβούλιο Νεολαίας Δήμου Λευκονοίκου με πρόεδρο τον Ευγένιο Χ” Καντωνή. Διάδοχος του η Νάγια Σούγλη.
Με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ανακηρύσσονται οι δυο εκκλησίες του Λευκονοίκου. Αρχαγγέλου και Σωτήρος Πολιτιστικά Μνημεία της UNESCO. Το Δεκέμβριο του 2006 προκηρύσσονται εκλογές, με τη σύμφωνη γνώμη των κομμάτων και εκλέγεται χωρίς ανθυποψήφιο ο Μιχάλης Πήλικος ως Δήμαρχος.
Για το Δ. Συμβούλιο κατήλθαν με κοινό ψηφοδέλτιο εκπρόσωποι από όλα τα κόμματα. Υποψηφιότητα υπέβαλε ως ανεξάρτητος ο Σωτήρης Κόκκινος και έτσι έγιναν εκλογές μόνο για το Δ.Συμβούλιο. Ψήφισαν 1314. Οι Αντρέας Ιωαννίδης και Καλλίνικος Χοίρας ισοψήφησαν και μετά από κλήρωση εκλέγεται ο Αντρέας Ιωαννίδης. Πήραν από 141 ψήφους.
- Μιχάλης Πήλικος, Δήμαρχος
- Ανδρέας Ιωαννίδης, Αντιδήμαρχος (141)
- Ντίνος Γρηγορίου, Δημοτικός Σύμβουλος(381)
- Νίκος Σούγλης, Δημοτικός Σύμβουλος (287)
- Χρίστος Χριστοφόρου, Δημοτικός Σύμβουλος(287)
- Γιαννάκης Σιακαλλής ,Δημοτικός Σύμβουλος(182)
- Σωτηρούλλα Ζαννέτου, Δημοτικός Σύμβουλος(178)
- Θεόδωρος Καραγιάννης, Δημοτικός Σύμβουλος(186)
- Κόκκινος Σωτήρης, Δημοτικός Σύμβουλος(209)
- Λούης Αθανασίου, Δημοτικός Γραμματέας
- Καλλίνικος Χοίρας,(141)
Το νέο Δ.Συμβούλιο αποφάσισε να γιορτάσει τα 70 χρόνια του Δήμου Λευκονοίκου με διάφορες εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για το αγαπημένο μας Λευκόνοικο και για αυτούς που πρόσφεραν για να μεγαλουργήσει το Λευκόνοικο πριν την κατοχή και μετά την προσφυγιά. Το 2008 συμφώνησαν ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μεχμέτ Αλή Ταλάτ την αναστήλωση της εκκλησίας του Αρχαγγέλου Μιχαήλ Λευκονοίκου.
Ο αγώνας για επιστροφή και για διατήρηση της μνήμης των ηθών και εθίμων μας συνεχίζεται με αγαστή συνεργασία με το προσφυγικό Σωματείο μας και της σχολική Εφορεία Λευκονοίκου.
Ντίνος Γρηγορίου
