ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ
Καταθέτω εδώ δύο – σημαντικές, μα, συνάμα, και αντιφατικές, κατά τη γνώμη μου – αποτιμήσεις όσον αφορά το έργο του Βασίλη Μιχαηλίδη.
(1) Ο Β. Μ. είναι ίσως ο σημαντικότερος ποιητής της κυπριακής λογοτεχνίας, επειδή, πρώτον, 100+ χρόνια ύστερα από τον θάνατό του, η πλειονότητα των Κυπρίων εξακολουθεί να διαβάζει και, με διάφορους τρόπους, να «μεταλαμπαδεύει» την ποίησή του· δεύτερον, η βιβλιογραφία που αφορά τον Β. Μ. είναι η πιο εκτενής σε σχέση με οποιονδήποτε άλλον κύπριο λογοτέχνη (είναι, δε, εντυπωσιακό να παρατηρήσει κανείς ότι, ακόμη και 170 χρόνια ύστερα από τη γέννηση του Β. Μ., πραγματοποιούνται επιστημονικά συνέδρια και κυκλοφορούν αφιερώματα περιοδικών με αποκλειστικό θέμα τη ζωή και το έργο του λευκονοικιάτη ποιητή)· τρίτον, η ποίηση του Β. Μ. δημιούργησε κύπριους «επιγόνους», με την έννοια ότι πολλοί μεταγενέστεροι λογοτέχνες συνέχισαν (ή και εμπνεύστηκαν από) το έργο του, ενώ αρκετοί άλλοι συνέθεσαν αφιερωματικά ποιήματα ή πεζά προς τιμήν του: Γλ. Αλιθέρσης, Ν. Αναξαγόρου, Τ. Αριστοτέλους, Κ. Βασιλείου, Λ. Γαλάζης, Ε. Καραφωτιάς, Γ. Κατσούρης, Π. Λεβέντης, Δ. Λιπέρτης, Β. Λοϊζίδης, Κ. Μόντης, Θ. Νικολάου, Π. Λιασίδης, Ν. Ξιούτας, Μ. Πασιαρδής, Ι. Περδίος, Γ. Πετούσης, Φ. Σταυρίδης, Κ. Χαραλαμπίδης, Χρ. Χατζήπαπας, Α. Χριστοφίδου-Αντωνιάδου, κ.ά.
(2) Αν εξαιρέσει κανείς ορισμένες φωτεινές περιπτώσεις ελλαδιτών λογοτεχνών και μελετητών, ο Β. Μ. δεν είναι γνωστός στον ευρύτερο ελληνισμό (π.χ. στη διδακτέα ύλη της ελλαδικής γενικής εκπαίδευσης δεν συμπεριλαμβάνονται αντιπροσωπευτικά δείγματα του έργου του κύπριου ποιητή, ο οποίος, έτσι κι αλλιώς, δεν αναφέρεται καθόλου [ή αναφέρεται μόνον υποτυπωδώς] στις κυριότερες Ιστορίες της νεοελληνικής λογοτεχνίας). Η πιο συνηθισμένη, μα και πρόχειρη, δικαιολογία που προβάλλεται είναι ότι τα ποιήματά του που είναι γραμμένα στο κυπριακό ιδίωμα δεν είναι απολύτως καταληπτά από έναν μη γηγενή ομιλητή του ιδιώματος. Αυτό, όμως, όπως έχουμε εξηγήσει σε πρόσφατη ανακοίνωσή μας, δεν ισχύει· οι λόγοι για τους οποίους ο Β. Μ. δεν απέκτησε (και) στην Ελλάδα μια έστω στοιχειώδη «αναγνω(ρι)σιμότητα» είναι πιο σύνθετοι και, κάποτε, αρκετά δυσεξήγητοι.
Δρ Κυριάκος Ιωάννου
