Γράφει ο Κυριάκος Ιωάννου
Επειδή, ύστερα από το πατριωτικό γινάτι του αειθαλούς Γιώργου Πετούση, φαίνεται ότι θα αρχίσουν έρευνες (εκταφές και ταυτοποιήσεις οστών με τη μέθοδο DNA) για τον εντοπισμό των οστών του ποιητή Βασίλη Μιχαηλίδη, και προκειμένου να έχω ήσυχη τη συνείδησή μου ότι έχω επιτελέσει στον μέγιστο βαθμό το καθήκον μου, αναφέρω τα εξής:
Σε δημοσίευμά μου στο περιοδικό «Κυπριακή Εστία» (τχ. 1, Ιανουάριος-Ιούνιος 2019, σσ. 63-95), με τίτλο «Ιχνηλατώντας την ιστορία του τάφου του Βασίλη Μιχαηλίδη: μύθοι, πραγματικότητες και νέα ευρήματα», έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα οστά του ποιητή Β. Μιχαηλίδη (1849-1917) είναι θαμμένα στο λεμεσιανό κοιμητήριο του Αγίου Νικολάου, στο τμήμα που βρίσκεται δίπλα και δεξιά από την κεντρική πύλη του (δηλ. στο τμήμα όπου είναι οι τάφοι των παλιότερων και των γνωστότερων οικογενειών της Λεμεσού). Πιο συγκεκριμένα, τα οστά του κύπριου ποιητή ενδεχομένως να είναι θαμμένα είτε σε έναν από τους τάφους των: (α) Αγγελούδη – Κακογιάννη – Αντωνιάδη – Γεωργιάδη, (β) Αραούζου, (γ) Μιχαηλίδη, (δ) Μάλτα· είτε σε έναν από τους τάφους των: (ε) (Μενέλαου κ.ά.) Φραγκούδη, (στ) Νάφτη – Αντωνίου, (ζ) Καραγεωργιάδη· είτε: (η) στον μοναδικό παλιό τάφο στον οποίο δεν αναγράφονται πληροφορίες για τα άτομα που είναι ή ήταν θαμμένα εκεί.
Έρευνες (εκταφές) πρέπει να πραγματοποιηθούν, επίσης: (θ) στον χώρο δίπλα από τον τάφο των Μιχαηλίδη, καθώς και (ι) στον χώρο ανάμεσα στον τάφο των Αραούζου και τον τάφο των Αγγελούδη – Κακογιάννη – Αντωνιάδη – Γεωργιάδη. Ο εντοπισμός οστών σε έναν από τους δύο αυτούς κενούς χώρους πιθανότατα θα αποδειχθεί ιδιαίτερα σημαντικός, ενώ το ίδιο θα μπορούσε να λεχθεί και για όσα οστά εντοπιστούν στους παραπάνω τάφους και αποδειχθεί ότι ανήκουν τελικά σε «επιπλέον» θανόντες (και όχι σε κάποιον από τους θανόντες που αναγράφονται στους σταυρούς ή τις πλάκες). Τέλος: (ια) η έρευνα πρέπει οπωσδήποτε να επεκταθεί και στα οστά που βρίσκονται στο οστεοφυλάκιο του κοιμητηρίου, καθώς και στα κουτιά, μέσα στα οποία είναι τοποθετημένα τα οστά αυτά, με την ελπίδα ότι σε κάποιο κουτί θα αναγράφονται πληροφορίες που θα μας οδηγήσουν στον εντοπισμό των οστών του Β. Μιχαηλίδη (πάντως, αν ο χώρος όπου θάφτηκε ο ποιητής δεν αγοράστηκε από κανέναν, πιθανότατα τα οστά του, και μάλιστα μόλις 3-4 χρόνια ύστερα από την κηδεία του, μεταφέρθηκαν στο οστεοφυλάκιο).
Αν, ύστερα από την ολοκλήρωση των παραπάνω ενεργειών, τα οστά του Β. Μιχαηλίδη εξακολουθούν να παραμένουν ανεύρετα, θα μπορούσαμε να εξετάσουμε πιο σοβαρά, και σίγουρα με λιγότερες τύψεις, την πιθανότητα καταστροφής των οστών του ποιητή, ή, άγνωστο πώς, τη μεταφορά τους σε κάποιον άλλο χώρο: είτε σε κάποιον από τους υπόλοιπους τάφους/κενούς χώρους/διαδρόμους είτε έξω από το κοιμητήριο.
Τα παραπάνω τα έχω στείλει υπό μορφή Υπεύθυνης Δήλωσης και στον Γιώργο Πετούση.
Στη φωτό: Το εσωτερικό του οστεοφυλακίου του κοιμητηρίου του Αγίου Νικολάου στη Λεμεσό.
Στον παρακάτω σύνδεσμο το δημοσίευμά μου στην «Κυπριακή Εστία»:
https://www.academia.edu/38580369/ΤΑΦΟΣ_ΒΑΣΙΛΗ_ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ