Δευτέρα, 5/2/2024, 11 π.μ.
Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Κοντού (παλαιά εκκλησία)
Θυμάμαι πολλά απομεσήμερα Κυριακής της παιδικής μου ηλικίας να συνδέονται με το σαλόνι της Παναγιώτας. Θυμάμαι τη νοικοκυροσύνη, την αρχοντιά της, τα γλυκίσματά της. Θυμάμαι τη ζεστασιά του σπιτιού της, τα χαμόγελά τους… όλοι μάς καλοδέχονταν. Ο Αντρίκος, ο παλιομούχταρος, η θεία η Βαλλού.
Η θεία η Βαλλού ήταν ξαδέλφη της μάμας μου και πολύ δεμένες. Έτσι, όταν ο παπάς μου είχε δουλειά και δεν πηγαίναμε εκδρομές, το απόγευμα της Κυριακής ήταν καθιερωμένο να πηγαίνουμε στον δρόμο της Ακανθούς που ήταν όλοι οι συγγενείς μας: η θεία μου η Παναγιώτα του Γιώρκου του Τσαγκάρη, αλλά και οι θείες της μάμας μου και οι ξαδέλφες της.
Η θεία η Βαλλού ήταν κόρη της Φωτεινής, αδελφής της Κουλλούς του Λέκκα. Είχε μια αδελφή, τη Μαριτσού, που παντρεύτηκε στη Γύψου τον Μιχαήλη, τον Μιχάλη Μαυρή.
Η θεία η Βαλλού παντρεύτηκε τον Αντώνη Παπακυριακού, ο οποίος χρημάτισε μουχτάρης, κι ύστερα τον έλεγαν “ο παλιομούχταρος”. Ένας άνθρωπος οραματιστής, πρωτοπόρος, καινοτόμος, ευφυής και δραστήριος. Τα τελευταία χρόνια πριν φύγουμε είχε περιβόλι με χρυσόμηλα αλλά και με όλα τα είδη των δέντρων. Δεν απέκτησαν παιδιά, κι έτσι έφεραν στο σπίτι τους και μεγάλωσαν την οκτάχρονη Παναγιώτα, την κόρη της αδελφής της Βαλλούς, της Μαριτσούς, από τη Γύψου.
Φαντάζομαι τη χαρά αυτού του ζευγαριού, όταν μπήκε στο σπίτι τους ένα γλυκύτατο κορίτσι, έξυπνο, σοβαρό και προκομμένο. Την αγάπησαν και τους αγάπησε πολύ. Τη μεγάλωσαν βασιλικά. Πήγαινε, όμως, και στην οικογένειά της στη Γύψου, που είχε και δύο αδέλφια, τον Χρίστο, που τον έλεγαν Πέπη, όπως ήταν τότε της μόδας, και τον Κυριάκο, τον Κίκη, που σπούδασε γεωπόνος και ζει στη Βέρροια σήμερα. Είχαν, όμως, και τη θεία τους τη Θεού, που την αγαπούσε πολύ.
Η Παναγιώτα, λοιπόν, είχε δύο οικογένειες. Φοίτησε στην Ανωτέρα Σχολή Λευκονοίκου, και πήρε μέρος στον Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. ως Υπεύθυνη Νεανίδων, ενώ Υπεύθυνη Κυριών ήταν η Σοφούλα Τακούση-Χοίρα, όπως μου είπε η ξαδέλφη μου, κ. Γιώτα Λυσάνδρου-Νικολαΐδη, η οποία ήταν η Γενική Υπεύθυνη. Το αξιοσημείωτο ήταν ότι ήταν και ο θείος της ο Αντώνης στον Αγώνα, αλλά δεν ήξεραν τίποτα για τη δράση τους. Τόση μυστικότητα υπήρχε.
Στην τελευταία τάξη της Καμιντζείου Ανωτέρας Σχολής, οι Άγγλοι έκλεισαν το σχολείο τους. Αναγκάστηκαν να δώσουν τελικές εξετάσεις στην Ανωτέρα Σχολή Αιγιαλούσης, κι έτσι ήταν ανάμεσα στις αποφοίτους με απολυτήριο από αυτή τη Σχολή.
Τελειώνει ο Αγώνας και αρραβωνιάζεται και παντρεύεται το 1962 τον εξαίρετο δάσκαλο Αντρέα Χατζηπαυλή από την Ακανθού, με τον οποίο ήταν συμμαθητές στην Α΄ τάξη του Γυμνασίου, που όπως μου είπε η Παναγιώτα τον θαύμαζαν από τότε για την εξυπνάδα του.
Απέκτησαν τρία παιδιά, την Εύη και τον Παύλο στο Λευκόνοικο, ενώ ο Αντώνης γεννήθηκε στην προσφυγιά αρχές του 1975.
Μαζί με τον Αντρέα αγωνίστηκαν να μεγαλώσουν, να σπουδάσουν και να παντρέψουν τα παιδιά τους. Είδαν 7 εγγόνια, και δύο δισέγγονα, την Εύα και τον Παναγιώτη.
Η Παναγιώτα μας ήταν από εκείνη τη γενιά των κοπέλων μας που, επειδή ήταν πλούσιες, δεν είχαν, έλεγαν οι γονείς, ανάγκη να δουλέψουν. Τότε, ήταν και δύσκολες οι συνθήκες για τις δασκάλες. Έγινε, όμως, εξαιρετική νοικοκυρά. Γι΄ αυτό θυμάμαι τα γλυκίσματα, τα αλμυρά της, τα λικέρ της, τις σιαρλόττες της που μας κερνούσε στο σαλόνι της στο Λευκόνοικο τα απομεσήμερα της Κυριακής!
Θυμάμαι την εγκαρδιότητά της, τη γλυκύτητα, την καλοσύνη της. Θυμάμαι μια κοπέλα ευγενή, σεμνή, καλοαναθρεμμένη, έξυπνη, χαμογελαστή.
Αυτές οι κοπέλες εκείνης της γενιάς του Λευκονοίκου ξεχώριζαν: ήταν και μορφωμένες και εξευγενισμένες και εξαιρετικές οικοδέσποινες. Τα κεντήματά τους σαν αραχνοΰφαντα. Οι τρόποι τους εκλεπτυσμένοι. Μέχρι τελευταίως μου άρεσε ο τρόπος που μιλούσε η Παναγιώτα. Απέπνεε αρχοντιά και ευγένεια.
Τα τελευταία χρόνια ταλαιπωρήθηκε με την υγεία της. Δίπλα της με πολλή αγάπη ο Αντρίκκος και τα παιδιά της, ο γαμπρός της, ο Αποστόλης, και οι νύφες της, η Σοφία και η Κωνσταντία. Τα εγγόνια της, ο Κώστας, ο Αντρέας, ο Λοΐζος, η Παναγιώτα, ο Αντρέας, ο Παναγιώτης και ο Ευάγγελος τη λατρεύουν. Γι’ αυτό σε όλους και όλες, εύχομαι να τη θυμούνται και να τη μακαρίζουν. Να μιμηθούν τον τρόπο της ζωής της και το ήθος που απέπνεε η παρουσία της σε αυτή τη ζωή.
Αγαπημένη μου Παναγιώτα,
καλοτάξιδη να είναι η πορεία σου προς το φως το αληθινό.
Σε ευχαριστώ για το τετράδιο των συνταγών σου που μου εμπιστεύτηκες. Θα τις αξιοποιήσω, να είσαι σίγουρη, για να τις μάθουν και οι νέες κοπέλες μας.
Να πάρεις τα χαιρετίσματά μας σε όλους τους συγγενείς μας. Θα σε περιμένουν με ανοικτές αγκάλες.
Καλό παράδεισο.
Καλή ανάσταση.
Καλή αντάμωση.
Πρέσβευε και υπέρ ημών.
20
