Επικήδειος στη Δέσπω Σούγλη, 28 Ιανουαρίου 2019
Από τον γιό της, Δημήτρη Σούγλη
Αγαπημένη μου σύζυγε, κόρη, αγαπημένη μας μάνα, αγαπημένη μας αδελφή και γιαγιά. Ο πόνος είναι δυσβάστακτος. Πονεί η καρδιά μας, πονεί η ψυχή μας. Δεν έφυγες πλήρης (ίσως), ημερών, μάμμα μου. Έφυγες, όμως, πλήρης από αγάπη, προσφορά, ταπεινότητα και πίστη. Προσευχόμασταν όλοι για ένα θαύμα. Δοκιμάστηκε έντονα, και δοκιμάζεται η πίστη όλων μας. Όταν λέγαμε: «γεννηθείτω το θέλημά σου, Κύριε», έπρεπε και πρέπει να αποδεχτούμε το θέλημα του Θεού. Για λόγους που μόνον ο Κύριος ξέρει, σε πήρε κοντά του, αγάπη μου. Ας προσευχηθούμε τώρα, να σε κατατάξει «εκ δεξιών του Πατρός» και να «προσδοκούμεν ανάστασιν νεκρών». Είναι για να θυμόμαστε πως: «εάν τε ζώμεν, εάν τε αποθνήσκωμεν, του Κυρίου εσμέν».
«Γλυκιά μου μάνα αγαπημένη, η θεία και άγιά σου μορφή, όπου βρεθώ κι όπου κι αν πάω, μου γαληνεύει την ψυχή».
Θα σε θυμόμαστε πώς διαχειριζόσουν όλες τις δυσκολίες: με προσευχή, με ταπείνωση, με αξιοπρέπεια, με πίστη, με απλότητα, με συγχώρεση. Όποιος είχε κάποιο πρόβλημα, έπαιρνε πάντα εσένα, αγάπη μου. Θα μου λείψουν οι καθημερινές μας επαφές, το πρωινό τηλεφώνημα να πούμε τα νέα μας, η αγκαλιά σου, η αγάπη σου, η κατανόηση και οι συμβουλές σου. Όπου ένοιωθες ανθρώπινο πόνο, έσπευδες να βοηθήσεις. Πρακτικά και ηθικά. Σε θυμάμαι πάντα να λες: «όπου μπορείτε να βοηθάτε τους ανθρώπους, να το κάνετε. Και να συγχωράτε, γιέ μου».
Αγαπούσες τον άνθρωπο. Αγαπούσες την Παναγία. Αγαπούσες όλους εμάς.
Αγαπούσες την προσφορά. Αγαπούσες τη μουσική, τους ψαλμούς. Αγαπούσες την Ελλάδα, την Κύπρο, τις παραδόσεις μας. Τη ζωή και τα ωραία της χρώματα. Τα λουλούδια, τα παιδιά. Με πόση αγάπη και υπομονή φρόντισες τα παιδιά στο Ίδρυμα «Άγιος Στέφανος», εμείς ξέρουμε.
Θα μου λείψουν οι κουβέντες μας στο αυτοκίνητο, όταν πηγαίναμε στη χορωδία μας, «είναι το μόνο πράγμα που μου έδινε δύναμη όλα αυτά τα χρόνια», μου έλεγες. Και σε όλους αυτούς ήσουν αγαπητή, μάμμα μου, γιατί ξεχώριζες και γιατί, ναι, ήσουν ένας σπάνιος άνθρωπος.
Φαντάζομαι χαρές που θα κάνει η γιαγιά Ελένη αλλά και συ. Θα συναντήσεις πολλά αγαπημένα σου πρόσωπα εκεί. Προσέχετέ μας όλους απ’ εκεί που θα’ σαι, και προετοιμάστε και για μας τον δρόμο, όταν έρθει η ώρα.
Αγαπημένοι μου συγγενείς και φίλοι, παρακαλούσαμε ο Θεός να δώσει στη μάμμα «παράταση ζωής». Την παράταση ζωής ο Θεός την έδωσε στη Δέσπω μας, ίσως από τότε που έπαθε το «ανεύρυσμα» στον εγκέφαλο, και, κάτι που συμβαίνει σπανίως, όπως μας είπαν οι γιατροί, ο οργανισμός αυτοΐασε το ανεύρυσμα και δεν βρήκε ακαριαίο θάνατο. Και δεν το ξέραμε. Αυτό ήταν το θαύμα που βιώσαμε, αγαπημένη μου. Και η κατάληξή σου, ανήκε στο ένα τοις εκατόν, είπαν επίσης οι γιατροί. Ήσουν η πρώτη περίπτωση, που παρόλον ότι η εγχείρηση πέτυχε, ξύπνησες και μας μίλησες, τελικά έπαθες αιμορραγία και κατέληξες. Αφού βεβαιώθηκες ότι όλοι και όλα θα’ ναι υπό έλεγχον.
Από τις 28 του Δεκέμβρη υπέφερες με τους πονοκεφάλους. Όσο κι αν μας πονά, ας σεβαστούμε το θέλημα του Θεού. Νήστεψες, εξομολογήθηκες και κοινώνησες πριν από την εγχείρηση.
Δημήτρη μου, μου έλεγες, αν ποτέ πάθω κάτι, να προσέχετε τον παπά σας. Προσεύχομαι στον Θεό να με έχει καλά για να φροντίζω τον παπά σας. Μην ανησυχείς, αγάπη μου. Όλα είναι υπό έλεγχον. Μας έχει όλους. Δεν θέλω να τον δω να γίνεται ανήμπορος, πρέπει να’ μαι καλά, να’ μαι συνέχεια δίπλα του, έλεγες. Μην ανησυχείς, θα’ μαστε εμείς. Θα καταστεί κλινήρης, μας είπαν οι Ιατροί που τον βλέπουν, αν μάθει για την κατάληξη ή αν σε δει έτσι. Γι’ αυτό δεν είναι ο παπάς σήμερα εδώ, ο Σολής σου, Δέσπω μου. Και παρά τη νόσο του, το αξιοθαύμαστο είναι πως προχθές μας είπε: «Νομίζω πως η Δέσπω, μας εγκατέλειψε…» Όπως κι αν το εννοούσε.
Δέσποτα Κύριε ο Θεός, επάκουσον εμού του αμαρτωλού και ανάξιου δούλου σου εν τη ώρα τούτη, κέλευσον λυθήναι Δέσποτα, εν ειρήνη την ψυχήν της δούλης σου Δέσποινας, και κατάπαυσαι εις τας αωνίους σου μονάς μετά πάντων των Αγίων σου…
Πήγαινε δες ελεύθερη το αγαπημένο σου χωριό, το Γεράνι, το Λευκόνοικο, την Πηγή. Πέταξε ελεύθερη, αγάπη μου, να πας όπου θες! (Τραγουδώντας το χωριό μου, χωριουδάκι μου).
Αυτά τα χέρια σου, πόσα έκαναν για μας. Για τον κόσμο όλο. Απλόχερα, ακούραστα (και ας πονούσαν), τα νοικοκυριά σου, τις συνταγές σου, την αγάπη και την προσφορά σου γενικότερα. Αχ, μάνα μου καλή…
Ίσως, να’ δε ο Θεός πως τις καλοσύνες της στη γη τις ολοκλήρωσε, και την πήρε μαζί του, γιατί εκεί υπάρχει άλλο έργο και καθήκοντα που τη χρειάζεται.
Ίσως ο Θεός να μην ήθελε να μείνει στη γη ανήμπορη. Η βλάβη από την αιμορραγία ήταν «ακραία», αυτό είπαν οι ιατροί.
Τι μου είπε ο Γέροντας: «Η μητέρα σου, Δημήτριε, δεν είναι ετοιμοθάνατη. Είναι ετοιμόγεννη, θα ξαναγεννηθεί, στην πραγματική- αιώνια ζωή και θ’ ανέβει στους ουρανούς».
Σε ευχαριστούμε, μάμμα μας, που μας έβγαλες από τη δύσκολη θέση να αφαιρέσουμε τον αναπνευστήρα, κι έσβησες μόνη σου, αγάπη μου, όπως προέβλεψε κι ο Γέροντας Αθανάσιος: «Η μητέρα σου, Δημήτρη μου, θα κοιμηθεί πριν από το Σάββατο» μου είχε πει.
Η κυρία Δέσπω! Όπου κι αν πήγα αυτές τις μέρες, ξένος κόσμος, με δάκρυα στα μάτια μοιράζονταν μαζί μου την αγάπη τους για σένα και την οδύνη τους για το κακό μαντάτο. «Ήταν σπουδαίος άνθρωπος η κυρία Δέσπω!», μου έλεγαν, και μου είπαν όλοι.
Να θυμάστε πώς θα ήθελε η μάμμα να είμαστε όλοι! Με πίστη, με αγάπη, να στηρίζουμε ο ένας τον άλλο! Με δύναμη, με προσευχή.
Μάνα της μάνας, Παναγιά, πάρε τη Δέσποινά μας απ’ το χέρι, και δώσε σε όλους μας κουράγιο. Το λαμπερό σου πνεύμα θα μας καθοδηγεί. Η ευστροφία κι η εξυπνάδα σου θα μας δίνουν παράδειγμα. Οι γνώσεις, η μόρφωση και τα έργα σου θα είναι μάθημα. Φάρος! Μάνα, σ’ αγαπώ! Σ’ αγαπάμε! Ξέρω πως ποτέ δεν σου άρεσαν τα πολλά λόγια. Σ’ άρεσε η απλότητα, η λιτότητα.
Στηρίζουμε όλοι ο ένας τον άλλο. Μην ανησυχείς. Αναπαύσου εν ειρήνη. Ο πατέρας σου, ο παππούς Παναγιώτης, έχει τόσο βαθιά πίστη, που παρά την ανθρώπινη θλίψη του, έδωσε και δίνει κουράγιο σε όλους μας. Ο παπάς μας, ο Σολής σου, είναι χαρούμενος με τις δραστηριότητές του, είμαστε κοντά του, έχει την αγάπη όλων μας. Τον φροντίζουμε.
Εμείς τα παιδιά σου, οι νύφες σου ακολουθούμε ό, τι μας δίδαξες. Να είμαστε και είμαστε αγαπημένοι και δυνατοί να συνεχίσουμε. Το χρωστάμε σε σένα άλλωστε, το είπαμε όλοι! Τα εγγόνια σου, νήστεψαν και κοινώνησαν, διαβάζουν και πετυχαίνουν στις εξετάσεις και στις δραστηριότητές τους, και τα αφιερώνουν όλα σε σένα.
Τα αδέλφια σου, συντετριμμένα κι αυτά, είναι δίπλα μας μια γροθιά. Σε ρόλο μανάδων, πατεράδων, μεγάλων αδελφών.
Μάνα, πόσοι πήραν αξία και δύναμη απ’ την αγάπη και το φως σου.
Τα πλούτη και τα μεγαλεία στη γη ποτέ δεν σου άρεσαν. Στα ουράνια, θα’ ναι αλλιώς. Ήσουν και είσαι για μας η ανθρώπινη φύση στην τέλεια όψη της. Με όλη της την ομορφιά και απεραντοσύνη, αγάπη κι ευαισθησία. Άφηνες τα δικά σου αναγκαία για να προσφέρεις με θυσίες σε όλους εμάς. Στοργική, μοναδική, πιστή, αληθινή! Μας λείπεις πολύ, θα μας λείψεις.
Στο καλό, αγάπη μου, βασίλισσά μου, ηρωίδα κι αγωνίστριά μου. Στο καλό και καλή αντάμωση, πρώτα ο Θεός, όταν έρθει η ώρα.
Είμαστε ήσυχοι: είσαι στα χέρια του Θεού!
Ο αγώνας της μάνας μας μέχρι την τελευταία στιγμή στη ζωή, οδηγεί την ψυχή της στους ουρανούς στην αγκαλιά του Θεού. Θα την αναπαύσει κοντά του, εκεί που δεν υπάρχει λύπη, πόνος ή στεναγμός, αλλά ζωή αναμάρτητος και ατελεύτητος. Οι προσευχές μας μαζί της και για όλους εμάς.
