Θα πω δύο πράγματα:
Πρώτον, ο Ελγιν δεν πήρε ποτέ φιρμάνι. Ο σουλτάνος Σελίμ Γ΄ δεν έδωσε ποτέ επίσημο φιρμάνι για να πάρει ο Ελγιν αυτά που πήρε. Αυτό δεν το λέω εγώ. Δύο Τούρκοι ακαδημαϊκοί, ερευνητές των οθωμανικών αρχείων, η Ζεϊνέπ Εγκέν και ο Ορχάν Σακίν, απέδειξαν ότι δεν υπήρχε φιρμάνι. Υπήρχε μόνο μία δήθεν μετάφραση, ιταλική.
Η επιχείρηση του Ελγιν γίνεται έπειτα από δωροδοκία σε τοπικούς παράγοντες.
Δεύτερον, ο Ελγιν παρήγγειλε αμέσως πριόνια, και όταν τα παραλαμβάνει, ζητάει μεγαλύτερα, γιατί αυτά που έλαβε δεν ήταν κατάλληλα για την αποψίλωση τόσων γλυπτών. Δηλαδή, δεν παίρνει μόνο αυτά που ήταν πεσμένα κάτω, αλλά ήταν αποφασισμένος να ξηλώσει τα πάντα.
Μιλάμε για 200 μεγάλα κιβώτια, που μεταφέρθηκαν με τουλάχιστον τρία πλοία, και ένα από αυτά, ο «Μέντωρ», ναυάγησε στα Κύθηρα το 1802. Ηρθαν από την Κάλυμνο δύτες για να συλλέξουν γλυπτά που βρέθηκαν στον βυθό.
Ολα αυτά δείχνουν ότι εκείνο που έκανε ο Ελγιν ήταν μια απατεωνιά, για να μην πω τίποτα παραπάνω. Και μόνο αυτά αν μάθουν οι Αγγλοι, θα πρέπει να κοιτάξουν τα πράγματα διαφορετικά.
Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ
Τέως πρύτανις πανεπιστημίου Σορβόνης.
