Επικήδειος στον Κυριάκο Πατσιά από το Λευκόνοικο
Τετάρτη, 22 Ιουνίου 2021, Ώρα: 11 π.μ.
Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου Παραλιμνίου
Της Ζήνας Λυσάνδρου-Παναγίδη
Δημάρχου Λευκονοίκου
Αυτόν τον θάνατο, τον περίμενα.
Αυτός ο θάνατος δεν με εξέπληξε καθόλου.
Ίσα-ίσα, δεν πίστευα ότι θα άντεχε ο δάσκαλος ο Πατσιάς τόσον καιρό, πέντε ολόκληρους μήνες, μακριά από τη Μαρούλα του. Από το στήριγμα και την απαντοχή του. Από τον μεγάλο έρωτα της ζωής του.
Αυτή η πρόσχαρη και καλόκαρδη κοπέλα του Παραλιμνιού, του έκλεψε την καρδιά, όταν πρωτοδιορίστηκε εδώ. Ομορφοπρόσωπη, καλοσυνάτη και γλυκύτατη η Μαρούλα μάς κατέκτησε όλους και όλες και στο Λευκόνοικο αλλά και στις άλλες κωμοπόλεις και χωριά στα οποία διορίστηκε ο δάσκαλος ο Πατσιάς. Έτσι τον ξέραμε, όχι μόνο στη γειτονιά μας αλλά και όπου πήγε για να διδάξει.
Μια διάνοια στα Μαθηματικά ήταν ο Κυριάκος Πατσιάς, όπως και τα αδέλφια του, που επίσης έγιναν δάσκαλοι, η Μαργαρίτα και ο μ. Τρύφωνας. Γεννήθηκε στο Λευκόνοικο, την 1η Σεπτεμβρίου του 1931. Γονείς του ο Χάμπος Πατσιάς και η Σοφία Τρύφωνος, αδελφή της Κουλλούς Κάη και της Ελεγκούς, της γυναίκας του Πήτρου Ιγνατίου που είχε τους αλευρόμυλους. Τα σπίτια τους ήταν στην ίδια γειτονιά, στον κύριο δρόμο Λευκωσίας-Αποστόλου Ανδρέα. Λίγο μετά τον Κρυό ποταμό, στα ανατολικά, που ροβολούσε από το βουνό κι ερχόταν να δροσίσει τη διψασμένη πεδιάδα μας.
Μόλις τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο, συνέχισε στην Ανωτέρα Σχολή Λευκονοίκου η οποία θα μετονομαστεί το 1946 σε Καμίντζειο Ανωτέρα Σχολή, από το όνομα του ευεργέτη της, του Γεώργιου Καμιντζή. Ήταν πεντατάξια σχολή μέσης παιδείας και μόλις την τελείωσε ο Κυριάκος Πατσιάς, επειδή δεν μπορούσε να δώσει εξετάσεις, ένα χρόνο δούλεψε στη Συνεργατική Τράπεζα του Λευκονοίκου, και την επόμενη χρονιά έδωσε τις εξετάσεις του στο Διδασκαλικό Κολλέγιο της Μόρφου, όπου διακρίθηκε για τις επιδόσεις του.
Θεία Πρόνοια τον έστειλε πρώτο διορισμό στο Παραλίμνι το 1951. Εκεί ακριβώς τον βρήκε και τον κτύπησε κατάστηθα ο φτερωτός Θεός. Μαζί με τη Μαρούλα του έφτιαξαν μια ευτυχισμένη οικογένεια με τέσσερα παιδιά, τον Πανίκκο, τον Πάμπο, την Ελένη και τη Σοφία, εννιά εγγόνια αλλά και έξι δισέγγονα. Γύρισαν κάμποσους τόπους: Αγία Νάπα, όταν ήταν ένα ταπεινό, φτωχό ψαροχώρι, και ύστερα πήρε μετάθεση 1959-1961 για την όμορφη κωμόπολη της Γιαλούσας. Από το 1961-1966 ήταν τυχερά τα παιδιά του Αγίου Νικολάου Λευκονοίκου και ύστερα της Περιστερωνοπηγής από το 1966-1972. Όλοι μιλούν με τα καλύτερα λόγια για τον δάσκαλό τους και την αγάπη του προς αυτούς και τα όσα τους πρόσφερε.
Επιτέλους, μετά από τόση περιπλάνηση, διορίστηκε στο Λευκόνοικο. Τότε, νοίκιασαν το δεύτερο σπίτι μας, δίπλα από το πατρικό μας σπίτι, και γίναμε μια οικογένεια. Δεθήκαμε μαζί τους και με τα παιδιά τους, η εσωτερική πόρτα ήταν πάντα ανοικτή. Τότε γνωρίσαμε, εκτιμήσαμε και αγαπήσαμε όλη την οικογένεια. Ξέραμε από πριν τον δάσκαλο τον Πατσιά, αφού ήταν στη γειτονιά μας, αλλά τώρα τα πράγματα άλλαξαν. Γίναμε αδελφοποιητοί. Τι γλυκός άνθρωπος! Το άκρον άωτον της καλοσύνης, της σοβαρότητας, της ευπρέπειας, του ήθους και της ευγένειας. Πάντα πρόσχαρος, χαμογελαστός, φιλόξενος. Δεν ήθελες και πολύ για να εκτιμήσεις τις αρετές του ανδρός, πέρα από την ευφυία, την ευστροφία, την αγχίνοια και την οξύτητα του πνεύματός του.
Από τότε, μου έκανε εντύπωση, ότι έμεινε μόνο ένα χρόνο στο Λευκόνοικο και το 1973 τον μετέθεσαν στο Τρίκωμο. Όμως, πηγαινοερχόταν στο Τρίκωμο. Ο κύβος ερρίφθη. Θα έμεναν στο Λευκόνοικο, όπου τα παιδιά πήγαν Γυμνάσιο και άρχισαν να κτίζουν το σπίτι τους, λίγα μέτρα πιο κάτω από μας, νότια του κυρίου δρόμου, πίσω από τον σταθμό βενζίνης της Έσσο, του θείου μας Νίκου Χοίρα.
Μάλιστα, πούλησαν και ένα κομμάτι γης, κοντά στο Γυμνάσιο Παραλιμνίου, που τότε ήταν νεότευκτο, για να τελειώσουν το σπίτι τους. Σημειωτέον ότι τότε η γη στο Λευκόνοικο, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, ήταν πιο ακριβή από το Παραλίμνι.
Μπήκαν στο σπίτι τους δύο μήνες πριν από την εισβολή. Φαντάζεστε τη χαρά τους! Ένα όμορφο, καινούργιο, μεγάλο σπίτι. Στις 14 Αυγούστου, όπως όλοι μας, πήραν τον δρόμο της φυγής. Πρόσφυγες στο Παραλίμνι, ξανάκτισαν άλλο σπίτι, μεγάλωσαν παιδιά και εγγόνια, έγινε διευθυντής στο Παραλίμνι και την Αγία Νάπα, και όταν αφυπηρέτησε, ασχολήθηκε με το διάβασμα των εγγονιών του.
Ο Κυριάκος Πατσιάς ποτέ δεν χώνεψε την προσφυγιά. Του στοίχισε η απώλεια του σπιτιού του στο Λευκόνοικο, ο οποίο ήταν το όνειρο μιας ζωής. Έφυγε με αυτόν τον καημό. Ευτυχώς, έφυγε χωρίς να πονέσει, να ταλαιπωρηθεί, στον ύπνο του. Πήγε να συναντήσει τη Μαρούλα του και όλους τους δικούς του εκεί ψηλά.
Αγαπημένα μου αδέλφια, Πανίκκο μου, Πάμπο μου, Ελένη μου και Σοφία μου, εγγόνια, δισέγγονα, Φωτεινή, Πανίκκο και Στέλιο, αγαπημένη μου κ. Μαργαρίτα, η απώλεια του αγαπημένου σας, σίγουρα θα σας στοιχίσει. Ο χρόνος ο οποίος είναι γιατρός, θα απαλύνει τον πόνο.
Αγαπημένε μας, καλέ μας δάσκαλε Πατσιά,
Καλοτάξιδη να είναι η πορεία σου προς το Φως.
Ας είναι ελαφρύ το φιλόξενο χώμα του Παραλιμνίου που θα σε σκεπάσει.
Χαιρετίσματα στη Μαρούλα σου και στον δάσκαλο τον Κουτσόφτα, τον γαμπρό σου.
Καλό παράδεισο.
Αφήνεις μνήμη αγαθή.
Αιωνία η μνήμη σου.
