Επιμνημόσυνος λόγος για τους ήρωες της Πηγής
Κυριακή, 4 Νοεμβρίου 2018
Εκκλησία Αγίου Αντωνίου, Κελλιά
«Γη μου πελαγινή
Γη μου πελαγινή, λουσμένη φως,
στέκω στ’ ακροθαλάσσι σου.
Τα κύματα μετρώ,
ακίνητη κοιτάζω
σαν να μετρώ τ’ αμέτρητα
τα δάκρυά σου, ω γη μου, Κύπρος μου».
«ξένοι έποικοι σε κατοικούν,
μακριά από την ψυχή σου, νησί μου».
Κι εμείς, κι εγώ …
«έμεινα με το κλειδί του σπιτιού μου στην απαλάμη μου,
μες στην καρδιά και μες στο νου μου, χωριό μου»
Αιδεσιμότατε, αγαπητέ μου Γιώργο,
Αξιότιμοι κ. βουλευτές,
κ. Κοινοτάρχα, αγαπημένε μου Δημήτρη,
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,
Αγαπημένοι μου Πηγιώτες και αγαπημένες μου Πηγιώτισσες,
Θέλησα να ξεκινήσω με ένα όμορφο ποίημα της εκλεκτής μας φιλολόγου κ. Κυριακής Παρασκευά, που μας εκφράζει όλους τους πρόσφυγες, όλους τους Μεσαρίτες.
Εμάς όλους που ήμασταν αφέντες στη γη μας, που «άμα γιωρκούσε τρώαν μανάες τζιαι παιθκιά»,
εμάς που είδαμε σε μια στιγμή το βιος μας να εξανεμίζεται
και τα προικιά μας τα διαλεκτά τα διαγούμισαν οι επήλυδες και οι ντόπιοι άρπαγες,
εμάς που βρεθήκαμε στης προσφυγιάς τις στράτες, ξυπόλυτοι, ρακένδυτοι, άστεγοι,
εμάς που είχαμε έναν κάμπο ολόδικό μας κι έναν γίγαντα με πέντε δάκτυλα να μας φυλάει το βιος απ’ τους κουρσάρους.
Μείναμε στο έλεος του Θεού. Πρόσφυγες στον τόπο μας.
«Εσύ δεν λες τίποτα
μα εγώ θα σου πω για τα σπίτια, τα δέντρα
του κάμπου μας, τα πικρολέμονα του ίδρωτά μας
που τα διαγούμισαν άλλοι
και πέρα τα πήγανε». (Μιχάλης Πασιαρδής)
Δόξα τω Θεώ, όμως, ο Αρχάγγελος που γιορτάζουμε σήμερα και ο Άγιος Αναστάσιος και ο Άγιος Πανάρετός μας, μας βοήθησαν να διαπλεύσουμε τις συμπληγάδες της προσφυγιάς και να ορθοπλωρήσουμε. Καταφέραμε να επιβιώσουμε. Τη γη μας, όμως, πώς είναι δυνατόν να την ξεχάσουμε;
Γι’ αυτό και σήμερα γιορτάζουμε τον Αρχάγγελό μας στο πανέμορφο τούτο βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Αντωνίου. Με ιερέα τον πατέρα Ανδρέα μας, από τη Μηλιά μας. Κι έτσι ενώνουμε δυνάμεις οι γείτονες, μέχρι την άγια μέρα της επιστροφής στον τόπο μας. Μέχρι να λειτουργήσουμε ελεύθεροι τον Αρχάγγελό μας και στην Πηγή και στο Λευκόνοικο. Γιατί θα πάμε. Μας το είπε και ο παππούς Χατζηφλουρέντζος.
Σήμερα, όμως, θυμόμαστε και μνημονεύουμε και τους ήρωές μας, τα αμούστακα παλληκαρόπουλα της Πηγής που έπεσαν στον Πενταδάκτυλό μας και σε άλλους τόπους της κατεχόμενης ιερής μας γης, τα οποία απ’ τη μια στιγμή στην άλλη μετατράπηκαν σε λιοντάρια και πολέμησαν τον εχθρό, υπερασπιζόμενοι τα πάτρια εδάφη μας.
Μνημονεύουμε τους:
Μνημονεύουμε τους ήρωές μας. Μιλάμε για ηρωισμό, αυτοθυσία, εθελούσια προσφορά της ζωής προς την πατρίδα, γενναιότητα, μεγαλείο ψυχής, ηθική, γενικά μιλάμε για ήρωες και ηθικές αξίες, σαν τον Γιώργο Σεφέρη στο ποίημά του «Τελευταίος Σταθμός»: «να μιλήσω για ήρωες, να μιλήσω για ήρωες», τονίζοντας ποιος είναι ο πραγματικός ήρωας.
«Οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά»
Οι ήρωες, επομένως, προχωρούν στα σκοτεινά, γιατί δεν θυσιάζονται προσδοκώντας το κέρδος, και γιατί δεν έχουν ανάγκη από εγγυήσεις για να παλέψουν για την πατρίδα τους. Πολεμούν και πεθαίνουν από αγάπη, κι αυτό είναι ένα αίσθημα που μόνο οι γνήσιοι ήρωες μπορούν να γνωρίσουν. Βεβαίως, η Πολιτεία οφείλει, έχει χρέος ιερό να μεριμνήσει γι’ αυτούς που καταλείπουν πίσω τους, για τα παιδιά, τις συζύγους, τους γονείς των ηρώων, όπως παραγγέλλει ο Περικλής στον «Επιτάφιό» του, για να τους μιμούνται κι άλλοι.
«Ήρωες είναι όσοι κάνουν τη μελέτη του θανάτου». Δεν είναι υπεράνθρωποι, δεν είναι τιτάνες, είναι όλοι συνηθισμένοι άνθρωποι, που εμφορούνται από υψηλά ιδανικά, είναι φορείς αξιών, άνθρωποι αρετής. Απλώς, την κατάλληλη στιγμή, κάνουν τη «μελέτη του θανάτου».
Είναι μια απόφαση, η κορυφαία πράξη της ζωής τους, που υπερβαίνει τις ατομικές ανάγκες, μια απόφαση θυσίας προς τους άλλους και ύψιστη έκφραση αξιοπρέπειας:
«Εσύ δεν λες τίποτα
μα εγώ θα σου πω για τα παιδιά
που σκύψανε άξαφνα με το χέρι στο στήθος
εκεί στις πλαγιές του βουνού Πενταδάχτυλος και φωνάζαν
τη μάνα τους ώσπου ξεψύχησαν.
Ευχαριστώ τον Κοινοτάρχη και το Κοινοτικό Συμβούλιο της Πηγής για την τόσο τιμητική τους πρόσκληση να μιλήσω σήμερα στη γιορτή του Αρχαγγέλου της Πηγής για τους ήρωες της κοινότητας και για τη γη μας που μάς προσμένει να γυρίσουμε.
Κυρίες και κύριοι,
η θυσία των παιδιών μας που μνημονεύσαμε σήμερα φανερώνει τη δύναμη της ψυχής ενός μικρού λαού, «την επιμονή του να επιβιώσει, μέσα σε αυτές τις συγκυρίες».
Είναι αυτό που διατυπώνει και ο Κώστας Μόντης: «Χρόνια σκλαβκιές ατέλειωτες – τομ πάτσον τζιαί τον κλώτσον τους. Εμείς τζιαμαί: Ελιές τζιαί τερατσιές πάνω στον ρότσον τους!»
Αυτές τις πολύ δύσκολες ώρες όπου όλα φαίνονται αδύνατα και ουτοπικά, ανατρέχουμε στους ήρωές μας για να πάρουμε «μια ανάσα και δύναμη να πορευτούμε στο μέλλον».
Σήμερα, Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να υπερασπιστούν την εθνική τους κυριαρχία και την κοινωνική τους σταθερότητα. Χρειάζεται επιστράτευση και κοινός αγώνας.
Πολύ εύστοχα έγραφε ο Ελευθέριος Βενιζέλος μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή: «Πιστεύω ακράδαντα ότι παρά τη διάβρωση των δυνάμεων του έθνους, που προήλθε από πολυετή κακή διαχείριση, υπάρχουν ακόμη αρκετές υλικές και πνευματικές πηγές για να φέρουν την ανάσταση της Ελλάδας μέσα στα χέρια εμπνευσμένων ανθρώπων».
Κι όπως πολύ προσφυώς τόνισε και ο τέως Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου κ. Κωνσταντίνος Χριστοφίδης:
«Ζούμε δύσκολες μέρες. Πρέπει, λοιπόν, να σχεδιάσουμε το αύριο. Χρειάζεται εμείς οι Έλληνες της Κύπρου, να θυμηθούμε ξανά και να κατανοήσουμε ποιοι είμαστε και από πού ερχόμαστε».
Και όπως μάς είπε πέρσι, στη γιορτή του Αγίου Αναστασίου στην Κοφίνου, ο Γέροντας Εφραίμ:
«Μιλούν οι δυνατοί της γης.
Ο Θεός δεν μίλησε ακόμη».
Γι΄ αυτό προσμένουμε ότι
«Οι πόρτες της ελπίδας
μπορούν αίφνης ν’ ανοίξουν.
Κρατήσου Κύπρος μας».
